รัสเซียออกพิรุธเสนอร่างมติ “ทางเลือก” ต่อคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติเมื่อวันอาทิตย์ (20) เพื่อคัดค้านข้อเสนอของมาเลเซียซึ่งต้องการให้ตั้งศาลระหว่างประเทศไต่สวนหาตัวผู้รับผิดชอบกรณีเที่ยวบิน MH17 ของมาเลเซียแอร์ไลน์สถูกขีปนาวุธยิงตกในเขตอิทธิพลของกบฏยูเครนที่รัสเซียหนุนหลังเมื่อเดือนกรกฎาคมปีที่แล้ว
รัฐบาลเนเธอร์แลนด์ซึ่งสูญเสียพลเมืองไปมากที่สุดจากจำนวนผู้โดยสารและลูกเรือ 298 คนบนเครื่อง ได้ร่วมมือกับมาเลเซียและประเทศอื่นๆ ในการผลักดันให้ยูเอ็นจัดตั้งศาลระหว่างประเทศเพื่อไต่สวนโศกนาฏกรรมครั้งนี้
ทางการมาเลย์ได้เสนอร่างมติซึ่งมีเนื้อหาเรียกร้องให้ยูเอ็นตั้งศาลเฉพาะกิจตามบทบัญญัติที่ 7 ในกฎบัตรสหประชาชาติ ซึ่งจะเปิดทางให้มีการใช้มาตรการคว่ำบาตรเพื่อลงโทษผู้ที่อยู่เบื้องหลังเหตุวินาศกรรม
อย่างไรก็ตาม ผู้แทนรัสเซียประจำองค์การสหประชาชาติออกมาคัดค้านการตั้งศาลเฉพาะกิจ และให้สัมภาษณ์ต่อผู้สื่อข่าววันอาทิตย์ (20) ว่ารัสเซียได้จัดทำร่างมติทางเลือกขึ้นแล้วอีกฉบับหนึ่ง
“เราเชื่อว่าสิ่งที่มาเลเซียเรียกร้องไม่ได้เป็นไปตามกฎบัตรสหประชาชาติ คณะมนตรีความมั่นคงยูเอ็นจึงไม่ควรสนับสนุนการกระทำเช่นนี้”
สำเนาร่างมติของรัสเซียที่เอเอฟพีได้รับไม่ได้เอ่ยถึงการตั้งศาลพิเศษยูเอ็น แต่เรียกร้องให้มี “การไต่สวนในระดับนานาชาติที่เป็นอิสระ โปร่งใส และครอบคลุม”
รัสเซียเสนอให้องค์การการบินพลเรือนระหว่างประเทศ (ICAO) เข้ามามีบทบาทในการสอบสวนเรื่องนี้อย่างเหมาะสม และให้เลขาธิการสหประชาชาติ บัน คี มุน แต่งตั้งผู้แทนพิเศษยูเอ็นดูแลกรณีนี้เป็นการเฉพาะ
รัสเซียยังขอให้คณะผู้สอบสวนร่วมที่จัดตั้งโดยเนเธอร์แลนด์ ออสเตรเลีย เบลเยียม และมาเลเซีย รายงานผลให้คณะมนตรีความมั่นคงยูเอ็นทราบอย่างสม่ำเสมอ และ “สรุปผลโดยเร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้”
รัสเซียชี้ว่า ข้อมูลหลักฐานทุกอย่างที่ใช้ในการสอบสวนจะต้องมีความเป็นธรรม และเปิดโอกาสให้ทุกรัฐที่มีส่วนเกี่ยวข้องเข้าถึงได้ พร้อมแสดงความกังวลว่าการตรวจสอบที่ดำเนินมาจนถึงขณะนี้อาจ “ไม่โปร่งใสพอ”
5 ชาติที่เป็นผู้นำการสอบสวนกรณี MH17 ยังยืนกรานให้ยูเอ็นตั้งศาลพิเศษ พร้อมยืนยันว่ากระบวนการสอบสวนเป็นไปตามคำแนะนำที่ ICAO กำหนดไว้
ประธานาธิบดี วลาดิเมียร์ ปูติน แห่งรัสเซีย เอ่ยเตือนเมื่อสัปดาห์ที่แล้วว่า การจัดตั้งศาลระหว่างประเทศจะไม่เป็นผลดี
นักการทูตผู้หนึ่งบอกกับเอเอฟพีว่า กลุ่มที่สนับสนุนการจัดตั้งศาลระหว่างประเทศจะยื่นร่างมติของพวกเขาให้คณะมนตรีความมั่นคงยูเอ็นทำการโหวต “ในช่วงกลางสัปดาห์นี้”
ด้วยฐานะ 1 ใน 5 สมาชิกถาวรของคณะมนตรีความมั่นคงฯ รัสเซียมีอำนาจที่จะ “วีโต” มติต่างๆ ได้เช่นเดียวกับ ฝรั่งเศส อังกฤษ จีน และสหรัฐฯ ซึ่งมอสโกอาจเลือกใช้วิธีนี้ขัดขวางข้อเสนอของมาเลเซียหากมีการโหวตเกิดขึ้น
เที่ยวบิน MH17 ซึ่งออกเดินทางจากกรุงอัมสเตอร์ดัมเพื่อไปยังกรุงกัวลาลัมเปอร์ ถูกขีปนาวุธยิงตกเหนือเขตอิทธิพลของกบฏฝักใฝ่รัสเซียในภาคตะวันออกของยูเครนเมื่อเดือนกรกฎาคมปีที่แล้ว เป็นเหตุให้ลูกเรือและผู้โดยสาร 298 คนเสียชีวิตทั้งหมด โดยเหยื่อ 2 ใน 3 เป็นพลเมืองเนเธอร์แลนด์
คณะสอบสวนร่วมซึ่งนำโดยรัฐบาลเนเธอร์แลนด์คาดว่าจะเปิดเผยผลการสอบสวนฉบับสมบูรณ์ได้ในเดือนตุลาคมนี้
รัฐบาลยูเครนและประเทศตะวันตกเชื่อว่า โบอิ้ง 777-200 ของมาเลเซียถูกกบฏนิยมรัสเซียใช้ขีปนาวุธที่ผลิตในรัสเซียยิงตกจากฟ้า ทว่ารัสเซียยืนกรานว่าไม่เคยส่งขีปนาวุธต่อต้านอากาศยาน SA-11 Buk ให้พวกกบฏใช้
และรัสเซียยืนยันว่าไม่มีส่วนรับผิดชอบเรื่องนี้ พร้อมชี้นิ้วกล่าวโทษว่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นฝีมือกองทัพยูเครน แต่รัสเซียก็พยายามเลี่ยงช่องทางการตรวจสอบเหตุดังกล่าวที่จะมีผลผูกมัด