ออสเตรเลีย และติมอร์เลสเต ประกาศยกเลิกสนธิสัญญาว่าด้วยเส้นพรมแดนทางทะเลซึ่งพาดผ่านแหล่งน้ำมันและก๊าซธรรมชาติขนาดใหญ่ วันจันทร์ (9 มกราคม) หลังตกเป็นข้อพิพาทกันมานาน
ปีที่แล้ว รัฐบาลดิลีและแคนเบอร์ราได้ขอให้ศาลอนุญาโตตุลาการถาวร (Permanent Court of Arbitration) ที่กรุงเฮกเข้ามาช่วยตัดสินปัญหาเส้นพรมแดนทางทะเล ซึ่งเป็นที่ถกเถียงกันมานานนับสิบปี
ล่าสุด ติมอร์เลสเตได้แจ้งให้ออสเตรเลียทราบอย่างเป็นทางการแล้วว่า ต้องการยกเลิกข้อตกลงทางทะเลจำเพาะในทะเลติมอร์ (Certain Maritime Arrangements in the Timor Sea – CMATS) ซึ่งกำหนดเงื่อนไขในการแบ่งปันผลประโยชน์จากแหล่งน้ำมันและก๊าซธรรมชาติในพื้นที่ดังกล่าว
“รัฐบาลออสเตรเลียได้รับทราบความปรารถนานี้แล้ว และยอมรับว่าติมอร์เลสเตมีสิทธิ์ที่จะเป็นฝ่ายยกเลิกสนธิสัญญาก่อน” คำแถลงร่วมจากรัฐบาลทั้งสองชาติ ระบุ
“ดังนั้น ข้อตกลงทางทะเลจำเพาะในทะเลติมอร์จะสิ้นผลในอีก 3 เดือนนับจากวันที่ได้รับแจ้ง”
คำแถลงร่วมไม่ได้ระบุวันเวลาที่ชัดเจน แต่ยืนยันว่าทั้งสองฝ่ายพร้อมที่จะเจรจาเพื่อกำหนดเส้นเขตแดนทางทะเลถาวรกันใหม่
ติมอร์เลสเตแยกตัวเป็นเอกราชจากอินโดนีเซียเมื่อปี 2002 และจัดเป็นประเทศยากจนที่ต้องพึ่งพารายได้จากการส่งออกน้ำมันและก๊าซธรรมชาติเป็นหลัก
ติมอร์เลสเตได้ทำข้อตกลง CMATS กับออสเตรเลียในปี 2006 โดยครอบคลุมแหล่งก๊าซธรรมชาติ เกรตเตอร์ ซันไรส์ (Greater Sunrise) ซึ่งมีมูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์สหรัฐ ทว่าต่อมากรุงดิลีได้กล่าวหาแดนจิงโจ้ว่า “สอดแนม” เพื่อเอาเปรียบทางการค้าขณะที่ทั้งสองฝ่ายเจรจาข้อตกลงกันในปี 2004 และเรียกร้องให้ฉีกข้อตกลงฉบับนี้เสีย
ออสเตรเลียยืนกรานมาโดยตลอดว่า สนธิสัญญานี้ถูกต้องตามกฎหมายและมีผลบังคับ
ติมอร์เลสเตได้ถอนฟ้องข้อหาจารกรรมจากศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ (ไอซีเจ) อย่างเป็นทางการเมื่อเดือน มิ.ย.ปี 2015 หลังจากออสเตรเลียยอมส่งคืนเอกสารที่มีข้อมูลละเอียดอ่อน
