ประธานาธิบดีคาร์เลส ปุยก์เดอมงต์ ของแคว้นคาตาลุญญา ลงนามประกาศเอกราชจากสเปนในวันอังคาร (10 ตุลาคม) แต่ระงับการบังคับใช้และเรียกร้องเจรจากับรัฐบาลสเปน สร้างความสับสนให้กับประชาชนในพื้นที่
ขณะที่ยังไม่แน่ชัดว่าสเปนกำลังมุ่งหน้าสู่ทิศทางใด นายกรัฐมนตรีมาเรียโน ราฮอย ของสเปน ได้เรียกประชุมฉุกเฉินคณะรัฐมนตรีในตอนเช้าวันพุธ (11) เพื่อหารือเกี่ยวกับแนวทางตอบโต้ของรัฐบาลกลาง
ในคำปราศรัยต่อที่ประชุมสภาแคว้นคาตาลุญญาในบาร์เซโลนา ซึ่งทั้งเรียกเสียงชื่นชมและวิพากษ์วิจารณ์จากพวกต้องการแยกดินแดน ประธานาธิบดีปุยก์เดอมงต์ บอกว่าเขาน้อมรับอาณัติจากชาวคาตาลัน ว่าแคว้นคาตาลุญญาควรกลายเป็นรัฐเอกราชในรูปแบบสาธารณรัฐ หลังการลงประชามติที่ถูกแบนจากสเปนเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม
แต่ในขณะเดียวกัน ผู้นำวัย 54 ปีรายนี้ได้ร้องขอให้รัฐสภาคาตาลันระงับผลของการประกาศเอกราชไว้ก่อน แทนการที่จะแยกตัวเป็นอิสระในทันที เพื่อเปิดทางสำหรับเจรจากับรัฐบาลกลางสเปนในช่วงไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้า
อย่างไรก็ตาม ราฮอย เคยประกาศว่าจะใช้ทุกอย่างที่มีภายใต้อำนาจ ขัดขวางการประกาศเอกราชและไม่ปัดความเป็นไปได้ที่กำหนดการปกครองโดยตรงเหนือแคว้นกึ่งปกครองตนเองแห่งนี้ ความเคลื่อนไหวที่ไม่เคยมีมาก่อน ซึ่งหลายฝ่ายกังวลว่ามันอาจกระพือความไม่สงบ
พวกผู้นำทางการเมืองในกาตาลุญญา, สเปน และยุโรป ออกมาต่อต้านการแยกตัว โดยแสดงความกังวลเกี่ยวกับสถานการณ์ความวุ่นวายครั้งใหญ่ที่สุดของประเทศนับตั้งแต่เปลี่ยนถ่ายสู่ระบอบประชาธิปไตยในช่วงทศวรรษ 1970
โฆษกของแคว้นเปิดเผยกับเอเอฟพีว่า ปุยก์เดอมงต์ ลงนามประกาศเอกราชด้านนอกห้องประชุมรัฐสภา แต่จากนั้นเขาก็ระงับมันและเรียกร้องอีกครั้งสำหรับการเจรจา
โซรายา ซาเอนซา รองนายกรัฐมนตรีสเปนบอกกับพวกผู้สื่อข่าวไม่นานหลังการลงนามว่า ปุยก์เดอมงต์ “เป็นคนที่ยังไม่รู้เลยว่าตัวเองอยู่ที่ไหน กำลังจะไปไหนและใครกันที่เขาต้องการก้าวเดินไปด้วย”
ขณะเดียวกันก็มีปฏิกิริยาที่ผสมผสานจากผู้คนที่หวังเป็นสักขีพยานของวินาทีประวัติศาสตร์สำหรับแคว้นที่เต็มไปด้วยความแยกแตกเกี่ยวกับการประกาศเอกราช
เมอร์ซ เอร์นานเดซ สถาปนิก วัย 35 ปี บอกว่า “ผมรู้สึกตื่นเต้นมาก มันเป็นวันประวัติศาสตร์ ผมรู้สึกพอใจ” แต่ มาเรีย โรซา เบอร์ทราน ชาวบ้านในเขตการ์เซียของบาร์เซโลนา ไม่เห็นด้วยกับการเลื่อนประกาศเอกราช “ฉันคิดว่ามันเลวร้ายกว่าเดิมอีก เพราะความกลัดกลุ้มและความไม่แน่นอนที่ยืดเยื้อยาวนานเป็นสิ่งที่เลวร้ายที่สุดที่ฉันคาดหวังว่ามันจะเกิดขึ้นกับเรา”
ตำรวจจำนวนมากกระจายกำลังล้อมรอบรัฐสภาแคว้นก่อนหน้าการปราศรัยของปุยก์เดอมงต์ ปิดกั้นไม่ให้ประชาชนเข้าไปยังสวนสาธารณะอันเป็นที่ตั้งของอาคารรัฐสภา ขณะที่ผู้คนเฝ้าดูการประกาศเอกราชผ่านจอยักษ์ โบกธงคาตาลันและชูป้ายข้อความ ใจความว่า “ประชาธิปไตย”
