พม่า และบังกลาเทศยืนยันความมุ่งมั่นที่จะเริ่มกระบวนการส่งตัวผู้ลี้ภัยโรฮิงญากลับพม่าตั้งแต่เดือนมกราคมที่จะถึงนี้ ท่ามกลางความวิตกเกี่ยวกับความปลอดภัยของโรฮิงญา หลังยังพบมีความรุนแรงต่อเนื่องในพื้นที่ ด้านข้าหลวงใหญ่ UN คาใจไม่เปิดช่องหน่วยงานช่วยเหลือเข้าสังเกตุการณ์
เจ้าหน้าที่ฝ่ายพม่า และบังกลาเทศได้พบหารือ และลงนามข้อตกลงที่กรุงธากา โดยตั้งกลุ่มทำงานร่วมกันเพื่อกำกับดูแลการส่งชาวมุสลิมโรฮิงญาที่หนีตายจากการปราบปรามรุนแรงของทหารพม่าเข้าไปยังบังกลาเทศ
แต่ความวิตกยังขยายตัวว่าชนกลุ่มน้อยเหล่านี้จะปลอดภัยหรือไม่หากเดินทางกลับไปรัฐยะไข่ หลังจากองค์การแพทย์ไร้พรมแดน ระบุว่า มีชาวโรฮิงญาเกือบ 7,000 คน ถูกฆ่าในระยะเวลา 1 เดือน ในช่วงของความรุนแรง
ขณะที่ยังคงมีชาวโรฮิงญาหนีตายเข้าบังกลาเทศต่อเนื่องทำให้ยอดสูงกว่า 655,000 คน แล้วนับตั้งแต่ 25 สิงหาคมที่ผ่านมา โดยสหประชาชาติ ระบุว่า การกระทำของทหารพม่าเป็นการกวาดล้างชาติพันธุ์
เจ้าชาย สอิ๊ด รออัด อัล-ฮุสเซน ข้าหลวงใหญ่สิทธิมนุษยชนสหประชาชาติ กล่าวว่า เขาไม่ได้รับการรับรองว่าผู้สังเกตการณ์ระหว่างประเทศจะได้รับอนุญาตให้เข้าถึงพื้นที่ตอนเหนือของรัฐยะไข่เพื่อสังเกตการณ์การเดินทางกลับของชาวโรฮิงญา
“เราไม่พบว่ามีความสนใจ หรือความต้องการที่จะเชิญเจ้าหน้าที่จากหน่วยงานขอเราเข้าไปมีส่วนร่วม เราสงสัยในเรื่องนี้” เจ้าชายสอิ๊ด กล่าว
ฮิวแมนไรท์วอทช์ ระบุเมื่อวันจันทร์ (18) จากการวิเคราะห์ภาพถ่ายดาวเทียม ว่า กองทัพพม่ายังคงเผาหมู่บ้านชาวโรฮิงญาในช่วงที่มีการลงนามข้อตกลงส่งตัวผู้ลี้ภัยกลับประเทศ โดยกลุ่มเฝ้าระวังสิทธิมนุษยชน ระบุว่า ข้อตกลงส่งตัวกลับเป็นเพียงการแสดงประชาสัมพันธ์ และได้กล่าวเตือนว่า โรฮิงญาจะไม่ปลอดภัยในรัฐยะไข่ หากยังปราศจากการรับประกันสิทธิเท่าเทียม และการคุ้มครอง
ด้านผู้สื่อข่าว AFP ได้รวบรวมข้อมูลจากโรฮิงญาพลัดถิ่นในบังกลาเทศ พบว่า มีผู้ลี้ภัยไม่กี่คนที่ต้องการเดินทางกลับ
“เราจะไม่กลับไปประเทศของเราจนกว่าจะได้สิทธิของเรา เราต้องการเป็นพลเมืองอย่างสมบูรณ์และกลับไปอยู่ในที่ดิน และทรัพย์สินของเรา เราต้องการความยุติธรรมสำหรับคนของเราที่ถูกสังหาร ถูกทรมาน และข่มขืน” ผู้ลี้ภัยโรฮิงญารายหนึ่งจากค่ายในบังกลาเทศ กล่าว
องค์กรการกุศลอ็อกแฟม (Oxfam) ของอังกฤษ ระบุในรายงานฉบับใหม่ ว่า โรฮิงญาจำนวนมากหวาดกลัวที่จะกลับประเทศ และยังไม่ต้องการตัดสินใจจนกว่าจะได้การรับรองความปลอดภัย
อองซานซูจี ผู้นำพม่า กล่าวอ้างว่าปฏิบัติการความมั่นคงต่อผู้ก่อการร้ายโรฮิงญาได้ยุติลงตั้งแต่ต้น 5 กันยายน พร้อมอ้างว่าสิ่งที่เป็นข่าวเป็นการบิดเบือน และเป็นเพียงยอดภูเขาน้ำแข็ง แต่จากการกดดันอย่างหนักของนานาชาติรัฐบาลพม่าได้ลงนามข้อตกลงกับบังกลาเทศที่จะเริ่มส่งผู้ลี้ภัยมุสลิมกลับภายใน 2 เดือน โดยข้อตกลงให้คำมั่นว่า เป็นการเดินทางกลับอย่างปลอดภัย และด้วยความสมัครใจของผู้ลี้ภัยโรฮิงญา ซึ่งไม่เพียงแค่ผู้ลี้ภัยกลุ่มล่าสุด 655,000 คน แต่ยังรวมถึงผู้ที่อพยพจากความรุนแรงก่อนหน้าในเดือน ตุลาคม 2559 ด้วย
