ฟิลิปปินส์เรียกร้องขอให้จีนอธิบายว่า ทำไมจึงมีเรือของแดนมังกรจำนวนเพิ่มมากขึ้น ออกมาปรากฏตัวใกล้ๆ แนวปะการัง “สคาร์โบโร โชล” ในทะเลจีนใต้ ซึ่งมะนิลากับปักกิ่งพิพาทช่วงชิงกันอยู่ รัฐมนตรีกลาโหม เดลฟิน ลอเรนซานา แถลงในวันอาทิตย์ (4 กันยายน) พร้อมกับบอกว่าสถานการณ์เช่นนี้ “ก่อให้เกิดความกังวลเป็นอย่างยิ่ง”
ลอเรนซานากล่าวว่า เครื่องบินกองทัพอากาศฟิลิปปินส์ลำหนึ่งพบเห็นทั้งเรือยามฝั่งของจีนจำนวน 4 ลำ, เรือที่มีลักษณะคล้ายเป็นเรือท้องแบนขนของจำนวน 2 ลำ, และเรือซึ่งสงสัยกันว่าเป็นเรือทหารอีก 2 ลำ ในบริเวณใกล้ๆ แนวปะการังแห่งนั้นเมื่อวันเสาร์ (3)
“การที่มีเรือจำนวนมาก นอกเหนือจากเรือยามฝั่งมาปรากฏตัวในบริเวรดังกล่าว คือสิ่งที่ก่อให้เกิดความกังวลเป็นอย่างยิ่ง” รัฐมนตรีกลาโหมแดนตากาล็อกบอก และกล่าวต่อไปว่า “ทาง กต. (กระทรวงการต่างประเทศ) ได้แจ้งให้เอกอัครราชทูตจีนให้ความสนใจต่อเรื่องนี้แล้ว รวมทั้งเรียกร้องขอคำอธิบายด้วย”
แนวปะการังสคาร์โบโร โชล ตั้งอยู่ห่างจากเกาะลูซอน ซึ่งเป็นเกาะสำคัญที่สุดของฟิลิปปินส์เพียงแค่ 230 กิโลเมตร และก็เป็นจุดสำคัญที่สุดจุดหนึ่งในการพิพาทขัดแย้งกันเรื่อยมาของมะนิลากับปักกิ่ง
ลอเรนซานาระบุว่า ก่อนหน้านี้ในปีนี้ ฝ่ายจีนเคยพยายามที่จะนำเอาเรือท้องแบนใช้ขุดทะเลเข้าไป เหมือนกับมีความพยายามที่จะเปลี่ยนแปลงสคาร์โบโรให้กลายเป็นเกาะเทียม ทว่าได้ถูกสหรัฐฯห้ามปรามทัดทานไว้
“ถ้าหากเขาพยายามที่จะก่อสร้างอะไรก็ตามทีขึ้นที่สคาร์โบโรแล้ว ก็จะเกิดผลด้านกลับอย่างกว้างไกลมากต่อสถานการณ์ความมั่นคงในภูมิภาคแถบนี้อย่างแน่นอน” เขากล่าวต่อ
เอเอฟพียังไม่สามารถติดต่อทางด้านสถานเอกอัครราชทูตจีนประจำมะนิลาเพื่อสอบถามความเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้ในขณะนี้ได้
ขณะที่ทางด้านประธานาธิบดีโรดริโก ดูเตอร์เต ของฟิลิปปินส์ เพิ่งแถลงว่า เขาตั้งใจที่จะสอบถามฝ่ายปักกิ่ง โดยเป็นไปได้ที่อาจจะได้พูดจากันระหว่างการประชุมซัมมิตของสมาคมอาเซียนในลาวสัปดาห์ที่จะถึงนี้ ว่าจริงหรือไม่ที่พวกเขากำลังทำการก่อสร้างอะไรอย^jที่สคาร์โบโร ทั้งๆ ที่ศาลอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศเพิ่งมีคำตัดสินปฏิเสธเหตุผลต่างๆ แทบทั้งหมดที่ฝ่ายจีนใช้อ้างกรรมสิทธิ์เหนือพื้นที่อุดมด้วยทรัพยากรนี้
ทั้งนี้ดูเตอร์เตแถลงในวันศุกร์ (2) ที่ผ่านมาว่า เขาได้รับรายงานข่าวกรอง “ที่ยังไม่แน่นอนชัดเจน” ซึ่งแสดงให้เห็นว่าจีนได้จัดส่งเรือท้องแบนหลายลำเข้าไปยังแนวปะการังแห่งนี้ และดูเหมือนเริ่มต้นทำการก่อสร้างในพื้นที่ดังกล่าวเป็นครั้งแรก
ก่อนหน้านั้นในเดือนกรกฎาคม ศาลอนุญาโตตุลาการถาวร ซึ่งตั้งอยู่ที่กรุงเฮก ประเทศเนเธอร์แลนด์ และได้รับการหนุนหลังจากสหประชาชาติ ได้ตัดสินว่าข้ออ้างต่างๆ ที่จีนใช้มาอ้างกรรมสิทธิ์เหนือพื้นที่ทะเลจีนใต้แทบทั้งหมดนั้นเป็นข้ออ้างที่ไม่มีพื้นฐานทางกฎหมาย และการก่อสร้างเกาะเทียมขึ้นในน่านน้ำทะเลจีนใต้ซึ่งช่วงชิงกรรมสิทธิกับชาติอื่นๆ อยู่ ก็ถือเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมาย
สคาร์โบโร โชล ซึ่งเป็นแหล่งที่มีสัตว์น้ำชุกชุม ตั้งอยู่ภายในเขตเศรษฐกิจจำเพาะ 200 ไมล์ทะเลของฟิลิปปินส์ แต่อยู่ห่างราว 650 กิโลเมตรจากแผ่นดินขนาดใหญ่ของจีนซึ่งตั้งอยู่ใกล้เคียงที่สุด อย่างไรก็ตามจีนได้เข้าควบคุมแนวปะการังแห่งนี้เอาไว้ตั้งแต่ปี 2012 ภายหลังเกิดการเผชิญหน้ากับเรือของกองทัพเรือฟิลิปปินส์
ดูเตอร์เตซึ่งเข้ารับตำแหน่งในเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา ได้ประกาศตั้งแต่แรกๆ ว่าต้องการแก้ไขปรับปรุงสายสัมพันธ์กับจีนที่ย่ำแย่ลงมาก ภายหลังจาก เบนีโญ อากีโน ผู้ดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีแดนตากาล็อกก่อนหน้าเขา ได้ยื่นฟ้องร้องคดีทะเลจีนใต้นี้ต่อศาลอนุญาโตตุลาการถาวรในปี 2013
