ประธานาธิบดี สี่ จิ้นผิง ของจีนและรัฐบาลเบลารุสได้ลงนามบันทึกความเข้าใจว่าด้วยการจัดส่งแร่โพแทชจากเบลารุสให้แก่จีนในระยะเวลา 5 ปี รวมถึงข้อตกลงขยายวงเงินกู้ให้แก่ธนาคารเบลารุสอีก 1,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ซึ่งเป็นอีกหนึ่งความพยายามของปักกิ่งที่จะผลักดันโครงการเส้นทางสายไหมใหม่ (New Silk Road) เพื่อขยายความร่วมมือทางเศรษฐกิจสู่ภูมิภาคเอเชียกลาง
รัสเซียซึ่งถือเป็นพันธมิตรที่สำคัญของเบลารุสก็ได้เบนเข็มเศรษฐกิจมุ่งมาทางฟากฝั่งตะวันออกเช่นกัน หลังจากวิกฤตการณ์ยูเครนทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างมอสโกกับตะวันตกเสื่อมถอย
ผู้นำจีนได้กล่าวชื่นชมนโยบายต่างประเทศของเบลารุส ซึ่งรับหน้าที่เป็นคนกลางเจรจาระหว่างกบฏโปรรัสเซียในภาคตะวันออกของยูเครนกับรัฐบาลกรุงเคียฟ จนเกิดเป็นข้อตกลงหยุดยิงกรุงมินสก์ขึ้นเมื่อเดือนกุมภาพันธ์
“ท่านมีความมุ่งมั่นที่จะเป็นคนกลางไกล่เกลี่ยปัญหาที่เกิดขึ้น” สี่ แถลงต่อสื่อมวลชน หลังจากลงนามข้อตกลงราวๆ 20 ฉบับกับประธานาธิบดี อเล็กซานเดอร์ ลูคาเชนโก แห่งเบลารุส เมื่อวานนี้ (11)
ธนาคารพัฒนาจีน (China Development Bank – CDB)) ตกลงปล่อยกู้ให้แก่ธนาคารเพื่อการพัฒนาของเบลารุสเป็นวงเงิน 700 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ โดยมีกำหนดจ่ายคืนในเวลา 15 ปี และคิดอัตราดอกเบี้ยต่ำสุด นอกจากนี้ ซีดีบียังตกลงที่จะขยายวงเงินกู้ให้แก่ธนาคาร เอเอสบี เบลารุสแบงก์ อีก 300 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ด้วย
สี่ และ ลูคาเชนโก ยังได้ลงนามบันทึกความเข้าใจว่าด้วยการที่เบลารุสจะจัดส่งแร่โพแทชซึ่งเป็นวัตถุดิบในการผลิตปุ๋ยให้แก่จีนเป็นระยะเวลา 5 ปี
ลูคาเชนโก กล่าวชมข้อตกลงที่ทำร่วมกับ สี่ ว่าเป็นการแสดงถึงเจตนารมณ์ของทั้ง 2 รัฐบาลที่จะร่วมมือ และช่วยเหลือซึ่งกันและกัน
“เราทั้งสองตกลงที่จะสนับสนุนกันและกัน ทั้งในด้านผลประโยชน์ระหว่างประเทศ ความมั่นคง และอธิปไตย”
“เราได้พูดคุยเกี่ยวกับโครงการร่วมขนาดใหญ่ และการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานของเบลารุสให้ทันสมัย รวมถึงวงเงินกู้เพื่อปรับปรุงระบบการผลิตให้มีความก้าวหน้า”
สี่ ซึ่งเป็นประธานาธิบดีจีนคนแรกที่ไปเยือนกรุงมินสก์ในรอบ 14 ปี ชี้ว่า เบลารุสจะเป็นหนึ่งศูนย์กลางสำคัญบน “เส้นทางสายไหมใหม่” ซึ่งเป็นยุทธศาสตร์ของจีนที่จะเชื่อมโยงทวีปเอเชียกับยุโรปเข้าด้วยกัน ทั้งในด้านการขนส่งและพลังงาน
เจ้าหน้าที่ฝ่ายจีนระบุว่า ข้อตกลงทั้งหมดที่ สี่ ทำร่วมกับ ลูคาเชนโก มีมูลค่าสูงถึง 15,700 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ
ในส่วนของบันทึกความเข้าใจว่าด้วยการจัดส่งแร่โพแทช รัฐบาลเบลารุสตกลงที่จะส่งแร่โพแทชจำนวน 4 ล้านตันให้แก่จีนภายในระยะเวลา 5 ปี รวมมูลค่าประมาณ 1,300 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ตามราคาตลาดในปัจจุบัน
“ราคาซื้อขายที่แน่นอนจะต้องเจรจากันอีกครั้งหนึ่ง” บริษัท เบลารุสเซียน โพแทช (BPC) ระบุ
เมื่อเดือนมีนาคม รัฐบาลเบลารุสเพิ่งคว้าสัญญาจำหน่ายแร่โพแทชให้แก่จีนในปี 2015 อย่างไม่คาดฝัน โดยใช้วิธีตัดราคาคู่แข่งอย่างรัสเซียและกลุ่มประเทศแถบอเมริกาเหนือ
เศรษฐกิจของอดีตรัฐโซเวียตแห่งนี้กำลังอยู่ในช่วงดิ่งเหว เพราะผลกระทบจากปัญหาเงินรูเบิลรัสเซียอ่อนค่า และราคาน้ำมันโลกตกต่ำ
“จีนได้เปิดประตูแห่งโอกาสให้แก่เบลารุสโดยแท้” จาโรสลาฟ โรมันชุก นักเศรษฐศาสตร์ชาวเบลารุส กล่าว
“สิ่งที่ ลูคาเชนโก ได้รับวันนี้เปรียบได้กับไม้กายสิทธิ์ ซึ่งจะช่วยดึงดูดเม็ดเงินมหาศาลเข้าสู่ประเทศในฐานะที่เป็นจุดเชื่อมต่อ และรัฐบาลเบลารุสก็ต้องพยายามยกระดับประเทศให้กลายเป็นศูนย์กลางการขนส่งสินค้าจากจีนไปยังยุโรปให้ได้”
